De echte kerstroos Helleborus niger wordt al eeuwen gekweekt, terwijl er van Helleborus orientalis steeds meer nieuwe kruisingen verschijnen. Met hun schitterende bloemen en groenblijvende blad geven deze prachtige planten de wintermaanden glans.

De tientallen soorten Helleborus die van Zuid- en Midden-Europa tot in West-Azië voorkomen, behoren tot de boterbloemenfamilie. De meest bekende kerstroos, Helleborus niger, wordt al eeuwen gekweekt, andere zijn pas decennia geleden door de kwekers ontdekt.

Prachtig nieskruid
Momenteel behoort Helleborus, dat ook wel nieskruid wordt genoemd, tot een van de meest geliefde soorten vaste planten voor de tuin. Dat komt door de fantastische resultaten die de kwekers inmiddels hebben bereikt: sterke planten met prachtige bloemen die niet meer lijken op de miezerige kerstrozen uit oma’s tijd.

Kleur
Hoewel er zo’n tweehonderd benaamde cultivars van Helleborus zijn, worden ze vooral op kleur verkocht. De meest voorkomende bloemkleuren zijn wit, roze, paarsrood en donkerpaars, met allerlei nuances er tussenin. Witte bloemen verkleuren vaak naar roze en groen, zoals we ook zien bij de wit bloeiende, echte kerstroos (Helleborus niger). Maar er zijn ook vormen waarvan de bloemen bijna zwart zijn, of lichtgroen, crèmegeel of boterbloemgeel.

Spikkels
Soms zijn de bloemen prachtig gespikkeld of hebben ze een donkerder randje langs de bloemblaadjes, wat ‘picotee’ wordt genoemd. Naast enkelbloemige cultivars bestaan er exclusieve vormen met gevulde bloemen.

Bijzondere bloemen
De bloemen zijn heel bijzonder, omdat niet de kroonbladen, maar de kelkbladen de kleur dragen. Ze zijn vaak tot ver in juni decoratief. De kroonbladen lijken te ontbreken, maar zijn in werkelijkheid veranderd in kleine nectargevende orgaantjes die met hun zoete vocht insecten lokken om de – vaak iets knikkende – bloemen te bestuiven.

Antivries
Als het flink gaat vriezen pompen de planten vocht weg, dat ze tijdelijk opslaan in de bladeren en wortels. De bloemen en bloemstelen hangen dan even slap maar bevriezen niet; als de kou uit de lucht is, staan ze er al snel weer stralend bij! En daarbij hebben alle planten die onder H. orientalis worden gerangschikt wintergroen blad.

Krijg jouw helleborus opeens lelijk bruin blad? Klik hier voor tips!