Veel mensen denken dat met een schaduwtuin niets valt te beginnen. Toch zijn er veel vaste planten die het juist in de schaduw goed doen. Hun bloemen zijn meestal minder uitgesproken dan bij zonminnende planten, maar hun bladeren zijn vaak des te mooier.

Voor je een plan gaat maken, moet je uiteraard rekening houden met hoeveelheid licht. We onderscheiden drie soorten schaduw:
Lichte schaduw – dat is het gefilterde licht onder een transparante, bladverliezende boom of struik.
Halfschaduw – als de plant niet meer dan drie uur zon per dag krijgt.
Zware schaduw – de plant krijgt niet of nauwelijks direct zonlicht zoals aan de noordkant van een gevel.

Tip kies vooral planten met lichte bloemkleuren of met witbont blad, zo breng je licht in een schaduwrijke hoek.

Bodem in een schaduwtuin
De bodemomstandigheden spelen in een schaduwborder een grote rol. Is de grond enigszins vochthoudend dan is de keuze aan schaduwplanten veel groter dan wanneer de grond erg droog is, zoals onder grote bomen. Vooral in de lichte schaduw van bladverliezende bomen en struiken of in de schaduw van een muur kan op vochthoudende grond een verrassend groot sortiment vaste planten groeien.

Bosplanten
De meeste schaduwplanten zijn zogenaamde bosplanten. Ze groeien van nature onder bomen en struiken en de bloei valt vaak in het voorjaar als er nog geen blad aan de takken zit; daar maken bosplanten handig gebruik van. Maar er zijn ook zomer- en herfstbloeiende schaduwplanten, zoals hartlelie (Hosta), herfstanemonen (Anemone), monnikskap (Aconitum), zilverkaars (Actaea, voorheen Cimicifuga) en Japanse wasbloem (Kirengeshoma palmata).

De mooiste schaduwplanten
Schaduwplanten die opvallen vanwege de prachtige bloemen zijn bijvoorbeeld: Pulmonaria (longkruid), Aconitum (monnikskap), Aquilegia (akelei), Geranium, Dicentra (gebroken hartje), Ajuga reptans (kruipend zenegroen) en Helleborus orientalis (oosterse kerstroos).
Vergeet niet om ze te combineren met bladplanten: bladhoudende planten zorgen voor rust en balans in de tuin. Deze zijn van het vroege voorjaar tot ver in de herfst decoratief. Geschikt zijn hosta’s, Epimedium (elfenbloem) en Brunnera macrophylla (Kaukasisch vergeet-me-nietje).

Wintergroene planten
Waldsteinia ternata (goudaardbei), Tiarella cordifolia (schuimbloem), Asarum europaeum (mansoor), Pachysandra en schaduw verdragende siergrassen, bijvoorbeeld zegge (Carex), en varens zoals de naaldvaren (Polystichum).

Humus
Helpt de planten met een afdeklaag, de grond droogt dan minder snel uit. Strooi jaarlijks een laag van compost, houtsnippers of boomschors tussen de planten. Zo komt er meteen extra humus in de grond. Humus werkt als een spons en houdt het water beter vast. Ook bodembedekkers zorgen er trouwens voor dat er minder water uit de bodem verdampt.