Lekker én onkruid, dat zijn twee woorden die volgens velen niet goed bij elkaar passen. Toch zijn sommige onkruiden heel geschikt als keukenkruid én echt heel lekker!
Hoewel een tuin door mensen wordt aangelegd en vormgegeven, is elke tuin ook een onderdeel van de natuur. Daarom staan er in je tuin niet alleen planten die je er bewust neerzet, maar vinden ook inheemse wilde planten – en vooral de zaden daarvan – hun weg naar je tuin. Veel van deze planten worden als ‘on-kruid’ bestempeld, oftewel als ‘ongewenst kruid’. Het blijken vaak echter ideale bodembedekkers, lekkere keukenkruiden of traditionele geneeskrachtige planten te zijn. Vogelmuur en bijvoet bijvoorbeeld!
Vogelmuur (Stellaria media)
De tere, rechtopgaande kiemplantjes verschijnen het hele jaar door. Ze hebben eivormige blaadjes, die in een zachte punt uitlopen. Wanneer je goed kijkt, zie je een lange rij haartjes op de stengels. De kleine plantjes kun je oogsten voor een salade.
Vogelmuur bloeit vrij snel met kleine witte bloemetjes en vormt het hele jaar door veel zaadjes die snel kiemen. Daardoor kan het plantje zich sterk en snel uitbreiden en wordt hij vaak als een hinderlijk onkruid gezien. Met de hand kun je de zich oppervlakkig wortelende vogelmuur gemakkelijk verwijderen.
Vogelmuur als bodembedekker
Toch heeft deze bodembedekkende wilde plant nog een groot voordeel: hij beschermt de kale bodem tegen uitspoelen, hitte, droogte en andere invloeden. Als de bodem er anders toch kaal bij zou liggen, kun je vogelmuur beter laten staan. Een teveel aan planten kun je als groenbemester in de bodem werken of oogsten en opeten. Vogelmuur groeit vooral op een bodem die rijk is aan stikstof.
Bijvoet (Artemisia vulgaris)
Dit onkruid vind je vooral op braakliggende terreinen en op droge, zanderige grond in de zon of in de halfschaduw. Bijvoet stond vroeger bekend als keukenkruid met een geneeskrachtige werking.
Bijvoet vermeerdert zich graag. Een grote plant vormt tot een half miljoen (!) kleine dopvruchtjes die in de lente binnen een tot twee weken kiemen. Wil je bijvoet als keukenkruid gebruiken, laat dan slechts een paar kiemplantjes staan en verwijder de rest. Al na drie weken kun je de topscheuten oogsten.
Oogsten voor de bloei
Hoe zonniger de standplaats, hoe hoger het gehalte aan etherische oliën. Bijvoet zou de eetlust opwekken en de spijsvertering stimuleren, vooral na het eten van vet voedsel. Gebruik je bijvoet als keukenkruid, oogst dan voor de bloei omdat de blaadjes daarna erg bitter worden.
Hooikoorts? Let op!
Na twee tot drie maanden ontstaan de dichte bloempluimen. Het stuifmeel komt vooral aan de eind van de ochtend vrij en dit kan voor een aanval van hooikoorts zorgen. Mensen die allergisch zijn voor bijvoet moeten beslist alle zaailingen en oudere planten voor het opengaan van de bloempluimen verwijderen.
Voedingsbron voor insecten
Inheemse wilde planten zijn vaak een voedingsbron voor vlinders, bijen, vogels en andere ecologisch belangrijke dieren. Rupsen vinden vooral bijvoet heel erg lekker!
Bron: Boek Kruid of onkruid
Auteur Bärbel Oftring
Prijs € 16,99
ISBN 978908989756
Info www.terralannoo.nl
