Bladluizen zijn kleine insecten die graag neerstrijken op jonge planten, vooral in het voorjaar en de vroege zomer. Ze zuigen plantensap uit stengels en bladeren en kunnen zo de groei vertragen en zelfs schimmelproblemen veroorzaken. Gelukkig zijn er eenvoudige manieren om bladluizen te herkennen én te bestrijden.

Bladluizen horen nu eenmaal bij het tuinleven, maar als ze zich eenmaal settelen, kunnen ze flink huishouden. Zelf merk ik vaak dat het ineens mis is: gisteren niets te zien, vandaag hele toppen bezet. Gelukkig zijn er genoeg manieren om ze zonder gif de baas te blijven.

Waar vind je bladluizen?

Bladluizen zitten het liefst op plekken waar veel suikers in de plant worden vervoerd. Denk aan: groeipunten, bloemknoppen en jonge bladeren. Ze verstoppen zich ook vaak aan de onderzijde van het blad. Controleer deze plekken dus regelmatig.

Planten die vaak last hebben van bladluizen:

Naast rozen, zijn er andere planten die extra aantrekkelijk en gevoelig zijn voor bladluizen. Hierbij een paar voorbeelden:

1. Bonen (sperziebonen, tuinbonen)
Tuinbonen zijn berucht: zwarte bonenluis (Aphis fabae) kan zich razendsnel uitbreiden.

2. Dahlia’s
Door hun zachte scheuten en snelle groei zijn ze aantrekkelijk voor bladluizen, vooral in het voorjaar.

3. Siertabak (Nicotiana)
Zeer vatbaar, vooral voor groene bladluizen.

4. Paprika en pepers (in kas en tuin)
Vooral in warme, beschutte omstandigheden kunnen bladluizen massaal toeslaan.

5. Vlinderstruik (Buddleja)
De jonge scheuten worden vaak belaagd, zeker bij warm weer.

6. Sla en andijvie (moestuin)
Niet altijd zichtbaar aan de bovenkant, maar onder het blad kunnen zich snel kolonies vormen.

7. Spirea en viburnum
Beide heesters zijn in het voorjaar gevoelig, zeker als ze snel groeien.

8. Kersen- en pruimenbomen (steenfruit)
Soms last van krulvorming in het jonge blad door bladluisactiviteit.

9. Zonnebloemen
Jonge zonnebloemen zijn erg aantrekkelijk voor luizen, vooral bij droogte.

Waarom snel ingrijpen belangrijk is

Een paar bladluizen lijken onschuldig, maar ze planten zich snel voort. Als je niets doet, kan een kleine aantasting in korte tijd uitgroeien tot een ware plaag in je tuin. Om dat te voorkomen moet je bladluizen op planten snel bestrijden.

Bladluizen bestrijden: wat werkt?

Bij een beginnende aantasting:

• Ris ze weg met de hand
• Spoel ze af met een stevige waterstraal

Bij een grotere aantasting:

• Gebruik een mengsel van water, zachte zeep en spiritus (1 liter water, 2 el zeep, 1 el spiritus)
• Of kies voor een plantaardig middel zoals pyrethrum – alleen ’s avonds gebruiken om bijen te sparen

Hulp van de natuur 

Lieveheersbeestjes, gaasvliegen en sluipwespen zijn natuurlijke vijanden van bladluizen. Door deze insecten te behouden of aan te trekken, houd je het ecosysteem in balans. Hoe je deze dieren aantrekt, lees je in ons artikel over natuurlijk bestrijden.

Bladluis voorkomen? Tien tips van Sabien

1. Gebruik Oost-Indische kers als bliksemafleider: zet deze lokplant naast luisgevoelige planten, zoals rozen, tuinbonen en koolgewassen.
2. Lok natuurlijke vijanden naar je tuin. Schermbloemigen zoals koriander, duizendblad en dille trekken lieveheersbeestjes aan. Zowel de larven als volwassen kevers eten grote hoeveelheden bladluizen. Ook de larven van gaasvliegen staan bekend als bladluisverslinders. Lok ze met margrieten en goudsbloemen.
3. In kassen kun je sluipwespen inzetten; ze leggen hun eitjes in bladluizen en eten de bladluis van binnenuit op. Je kunt ze online bestellen, bijvoorbeeld via rootsum.nl.
4. Planten als lavendel, uien, knoflook, bieslook en munt houden bladluizen op afstand door hun sterke geur. Plant ze strategisch tussen kwetsbare planten.
5. Gezonde planten zijn weerbaarder. Zorg daarom voor een goede luchtcirculatie rond de plant en vermijd schaduwplekken. Zorg dat de plant goed gevoed wordt maar wees matig met mest. Planten met veel stikstof in hun sap (door overbemesting) zijn aantrekkelijker voor de bladluis. Ze bieden meer voedsel én minder afweerstoffen.
6. Zijn je planten al aangetast? Knip zwaar aangetaste toppen of bladeren tijdig weg en vernietig ze (niet op de composthoop). Spuit de overige bladluizen weg met de straal van de tuinslang.
7. Je kunt je plant besproeien met brandnetelgier, dit extract versterkt de plant en verdrijft zuigende insecten. Laat jonge brandnetels 24–48 uur trekken in water (geen fermentatie). Let op: geur kan intens zijn.
8. Neemolie wordt vaak ingezet als natuurlijk insecticide maar houd er rekening mee dat het ook andere, nuttige insecten kan raken.
9. Meng een eetlepel zachte (groene) zeep met een liter water en besproei de aangetaste planten. Dit verstikt de bladluis. Vermijd toepassing in volle zon om verbranding te voorkomen.
10. Laat fijngesneden knoflook of ui een nacht trekken in water. Zeef het en besproei je planten met het extract. De geur werkt afwerend en licht insecticide. Regelmatige toepassing is nodig voor effect.

Meer weten over bladluizen bestrijden?

Wil je weten hoe je specifiek bladluizen in rozen kunt bestrijden? Bekijk dan ons artikel over bladluis bij rozen. Zie je de zwarte beestjes verschijnen in je moestuin? Dan kan dit artikel je helpen om bladluizen in je moestuin effectief te bestrijden.

FAQ: Bladluizen bestrijden bij buitenplanten

1. Wat zijn bladluizen en hoe herken ik ze?
Bladluizen zijn kleine, zachte insecten die op de onderkant van bladeren of jonge scheuten leven. Ze zuigen plantensap, waardoor bladeren krullen, geel worden of kleverig aanvoelen. Vaak zie je ook zwarte roetdauw op de bladeren, een bijproduct van hun afscheiding.

2. Hoe kan ik bladluizen op buitenplanten voorkomen?
Goede preventie is belangrijk: houd je planten gezond door voldoende water en voeding te geven, verwijder zieke of aangetaste delen, en plant bloemen die natuurlijke vijanden aantrekken, zoals lieveheersbeestjes en gaasvliegen.

3. Wat is de beste manier om bladluizen buiten te bestrijden?
Start met een mechanische aanpak: spuit de planten af met een stevige waterstraal om veel bladluizen direct te verwijderen. Daarna kun je een milde zeepoplossing (water + een paar druppels zachte zeep) gebruiken om achtergebleven luizen te doden.

4. Welke natuurlijke vijanden helpen bij bladluisbestrijding?
Lieveheersbeestjes, gaasvliegen, sluipwespen en sommige vogels eten bladluizen. Door deze nuttige insecten en dieren naar je tuin te lokken, kun je bladluizen op een natuurlijke manier onder controle houden.

5. Moet ik chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken?
Bij een lichte aantasting is dit meestal niet nodig. Chemische middelen doden vaak ook nuttige insecten en kunnen het ecologische evenwicht verstoren. Gebruik ze alleen als laatste redmiddel bij een ernstige plaag.