Op kale grond komen altijd spontaan plantjes op. En ja, dat zijn meestal planten die onkruid genoemd worden. Een eerlijke definitie van onkruid is: ‘een plant die ergens groeit waar jij die niet wilt hebben’ (bron: Onkruidboek). Madelon Oostwoud wil graag een lans breken voor onkruid, zodat je bij de term ‘onkruid’ aan ‘kruid’ denkt, en glimlacht.

Aan het spontaan verschijnen van onkruiden kun je veel afleiden over de grondsoort én de conditie van je grond.

Welk onkruid groeit waar?

Melganzenvoet groeit op voedselrijke bodems.
Perzikkruid verschijnt op voedselrijke grond en vertelt je dat de grond kalkarm is. Korenbloemen komen op open, droge, voedselrijke zandgrond, klaprozen op droge, schrale zandgrond.
Echte kamille kiest humus­rijke, voedingsarme plekken.
Paarden­bloem groeit overal waar de volle zon komt.
Zevenblad groeit goed op vochtige, schaduwrijke, voedselrijke grond.
Brandnetels op voedzame grond.
Vogelmuur ver­schijnt op vochtige, voedselrijke, leemachtige grond
Grote, ruige en smalle weegbree geven aan dat de grond plaatselijk flink in elkaar gedrukt is, weegbree kreeg daarom de bijnaam ‘tredplant’.

Nuttig onkruid

Sommige onkruiden zijn heel nuttig. Dat komt door het herstellend vermogen van de natuur. Dat betekent dat planten het gebrek in de grond niet alleen aantonen maar ook opheffen. Tref je in je tuin veel spurrie (niet eetbaar), dan weet je dat de grond zuur, voedselarm en zanderig is. Je kunt de spurrie een tijdje laten staan, want die verbetert de grond.

Wortelonkruiden

Heermoes, smeerwortels en brandnetels zijn wortelonkruiden. Ze ‘signaleren’ een vaste bodem met een matige structuur. Laat je ze een tijdje staan, dan zullen ze de structuur van de bodem verbeteren.

Onkruid tegen zure grond

Veldzuring verschijnt op zure grond én helpt zure grond te ontzuren omdat het oxaalzuur bevat, net als spinazie en rabarber.

Spitten of wieden?

Natuurlijk laat je de onkruiden niet eindeloos hun gang gaan, zeker niet in een kleine tuin. Berenklauw, zevenblad, kleefkruid, kweekgras en klimop zijn woekeraars, die andere planten geen kans meer geven. Zulke sterke groeiers kun je beter omspitten, wegtrekken en afvoeren. Pas bij klimop of berenklauw heel goed op. Ze kunnen huidirritaties en lelijke brandplekken veroorzaken, en berenklauw zelfs blind­heid, als je het blad in je oog krijgt.

Lees het hele verhaal in Tuinseizoen juli 2016.

Kleine eetbare tuin

Wil je meer weten over kruid en onkruid, welke onkruiden welke grond aangeven, en welke onkruiden je heel goed een tijdje nuttig werk in je tuin kunt laten verrichten, dan kun je daar verder over lezen in Een kleine eetbare tuin met vaste planten van Madelon Oostwoud. Het ligt nu in de winkel en kost € 21,95. Een uitgave van KNNV-Uitgeverij.