De vossenbes (Vaccinium vitis-idaea) staat bekend als een mooi en gezond heestertje voor de tuin. De bes is verwant aan de blauwe bes en de cranberry en wordt in veel gerechten gebruikt. Kortom: een aanwinst voor de tuin.
Familie van de vossenbes
De rode bosbes of vossenbes (Vaccinium vitis-idaea) is een plant uit de heidefamilie (Ericaceae), waartoe ook de struikheide (Calluna vulgaris), aardbeiboom (Arbutus unedo), Rhododendron canadense, veenbes/cranberry (Vaccinium macrocarpon) en de blauwe bes (Vaccinium corymbosum) behoren. Aan de blauwe bes is de rode bosbes heel nauw verwant. Vossen eten graag van de bessen, vandaar ook wel de naam vossenbes.
Voorkomen & uiterlijk
De vossenbes is een dwergstruikje van 30 à 40 cm hoog die inheems is in Noordwest-Europa. In Nederland komt de bes in het wild voor in bossen en heidevelden, op de hoge zandgronden van bijvoorbeeld Veluwe, Achterhoek, Twente en Drenthe. Het is een klein heestertje met donkergroene, lederachtige, eironde bladeren. De bloemen in witte trossen verschijnen in mei, juni en juli.
Vossenbes in de tuin
De vossenbes is een sierlijke bodembedekker voor op een zonnige plek of in de halfschaduw. Het is bovendien een makkelijke heester; geplant in vochtige, humusrijke, enigszins zure grond, heeft hij maar weinig verzorging nodig. Het blad verkleurt in de herfst mooi rood en de besjes zijn van grote sierwaarde. Het struikje doet het ook goed als potplant op het balkon of terras. De bessen kunnen geplukt worden van augustus tot november. Lees hier een aantal tips en tricks voor het snoeien van bessen.
TIP! Cultivars zoals de Vaccinium vitis-idaea ‘Miss Cherry’ en ‘Fireballs’ geven vaak grotere bessen en zijn productiever.
Een beetje wrang, maar gezond!
Grote kans dat je nog nooit een vossenbes hebt geproefd, want hoewel de rode besjes aromatisch zijn, is de smaak wrang en zuur, rauw zijn ze dan ook niet erg populair. In Scandinavië wordt de bes veel gebruikt in wildgerechten, waar de smaak heel goed tot zijn recht komt. Ook zijn de bessen te verwerken tot jam en sap. De bessen zijn een bron van antioxidanten, mineralen en vitamine B en C, en ze bevatten vezels: toch wel de moeite waard om mee aan de slag te gaan!
Het zure zusje van de vossenbes
Hoewel de vossenbes nauw verwant is aan de blauwe bes (Vaccinium corymbosum), zijn de vossenbessen qua smaak eerder vergelijkbaar met die van de veenbes, ofwel de cranberry (Vaccinium macrocarpon). Deze zogenoemde superfood dankt zijn populariteit aan het feit dat de bessen een hoog gehalte aan vitamines en mineralen bevat. Zo zit je met in een portie cranberry’s van honderd gram al aan je aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C-inname! Maar wist je dat dit gehalte in de vossenbes zelfs nog iets hoger ligt? Overigens smaken cranberry’s net als de vossenbes zuur en wat wrang, maar zijn ook deze bessen heel geschikt om te combineren met wildgerechten. In een recept is de cranberry vaak vervangbaar door de vossenbes.
