Mediterrane planten zijn niet volledig uitgerust voor ons klimaat. Vooral tijdens koude en natte winters hebben ze veel moeite. Hoe help je ze de winter door?
1. Beperk de watergift
Mediterrane planten kunnen best wat kou verdragen. De meeste planten die wij mediterraan noemen, groeien vaak iets hoger in de bergen. Daar kan het erg koud worden, maar de winters zijn er wel veel droger dan bij ons. Het is de combinatie van kou en vocht die deze planten funest kan worden. Mediterrane planten die in de volle grond staan, kun je natuurlijk niet tegen regen beschermen, maar planten in potten wel. Als je de mogelijkheid hebt, verplaats je ze naar een overdekt deel van je tuin, bijvoorbeeld onder een afdakje. Laat ze nooit helemaal uitdrogen, maar geef spaarzaam water. Doe dit altijd ’s ochtends, niet ’s avonds.
2. Til potten van de grond
Zet in pot gekweekte mediterrane planten op een stel bakstenen of gebruik speciale plantenvoetjes. Hiermee zorg je ervoor dat het drainagegat onderin de pot nooit geblokkeerd raakt en een teveel aan (regen)water altijd weg kan vloeien. Als je ’s zomers schotels onder je potten gebruikt, moet je die ’s winters in ieder geval weghalen. Als daar water in blijft staan, kan de aarde gauw te zompig worden.
3. Snoei mediterrane kruiden terug
Aan het eind van de herfst tref je soms nog wat bloemen aan kruiden als rozemarijn en tijm. Andere kruiden zijn uitgebloeid, maar hebben misschien nog zaadschermen. In beide gevallen snoei je die weg. De planten kunnen hun energie nu beter steken in hun wortelstelsel dan in bloei of zaadproductie. Snoei ze lichtjes terug, net tot in de toppen van de planten. Snoei in deze periode niet te diep en zeker nooit tot het verhoute deel, want dan lopen de meeste kruiden niet meer uit. Streef naar een bolronde vorm, dan heeft de wind er niet zo’n vat op.
4. Zet vorstgevoelige soorten beschut
Alle mediterrane planten zijn gevoelig voor natte vorst. Veel soorten gedijen desondanks prima in ons natte klimaat. Maar sommige soorten, zoals citroenverbena (Aloysia triphylla) overleeft bij ons alleen de allerzachtste winters buiten. Verplaats deze dan ook naar een koude bak of tuinkas. Als je die niet hebt, probeer het dan eens voor een warme muur op het zuiden. De plant profiteert van de warmte die deze muur ’s nachts uitstraalt. Eventueel kun je de pot nog extra omwikkelen met noppenfolie. Als het loof vrijwel geheel afsterft door vorstschade is citroenverbena vaak nog in staat om vanuit de basis (het verhoute deel) opnieuw uit te lopen. Gooi de plant dus niet te snel weg als er in het voorjaar niets gebeurt. Geef hem zeker tot juni de tijd.
5. Voor even: een tent van vliesdoek
(Half)groenblijvende soorten, zoals Euphorbia characias, Euphorbia myrsinites, klimmers als Trachelospermum jasminoides, maar ook vorstgevoelige boompjes als olijf en laurier, die in de volle grond of grote, niet verplaatsbare bakken zijn gekweekt, kunnen vorstschade oplopen. Afhankelijk van de vorm van de plant pak je hem in met vliesdoek dat je met wat bindtouw bij elkaar houdt of je construeert een soort tent, bijvoorbeeld met behulp van doek, plantensteunen en wasknijpers. Het is het beste als je de vorstbescherming niet langer laat zitten dan nodig is. Heb je toch vorstschade, wacht dan met snoeien tot het voorjaar. Laat de beschadigde delen nu gewoon zitten, want deze geven wat vorstbescherming. Zou je nu snoeien, dan herstelt de snoeiwond niet of nauwelijks, waardoor het risico op binnendringende infectieziektes wordt vergroot.
Indien ik mijn oleander, olijfboompjes, vijgenboompjes en dipladenia binnen wil zetten voor de vorst, moeten ze dan ook nog veel licht krijgen of kan het bijvoorbeeld in de houten fietsenschuur waar geen geen raam inzit? Andere optie is ongeisoleerde garage waar dakramen in zitten, maar daar hebben we minder plaats.
Bladverliezende kuipplanten hebben geen licht nodig om vorstvrij te overwinteren. Je zou het vijgenboompje dus gerust in je fietsenschuur kunnen zetten. Overigens verdraagt een vijgenboom in pot best enige vorst dus je kunt deze voorlopig ook nog buiten laten staan. De oleander, olijfboompjes en Dipladenia hebben wel een lichte plek nodig om te overwinteren. Je zou ze bijvoorbeeld ook op een koele slaapkamer kunnen zetten.
Onder al mijn potten plaats ik houten stokjes, zodat het overtollige water eruit kan lopen. Bevroren potten heb ik zelden.
Leuke tip, dank je! Die onthoud ik voor volgend jaar. Ik heb alle potten naar de serre gedragen; wat me best een werkje was. En uiteindelijk vriest het daar ook.