Uit onderzoek is gebleken dat een huis met een mooie tuin 10% meer waard is. Bovendien voel je je gelukkiger en stressvrijer in een groene omgeving, plus je maakt je omgeving er waterproof en hittebestendiger mee. Reden genoeg om te investeren in een nieuwe tuin dus! Je leest hier wat de aanleg van een nieuwe tuin kost. 

Een gemiddelde tuin in Nederland helemaal nieuw aan laten leggen, komt neer op zo’n €20.000, en als je zuinig aandoet, minimaal €7.500. Met een slimme aanpak kun je heel wat besparen. Tuinontwerpers Fhreja Deckers en Nienke Plantinga laten zien uit welke kostenonderdelen de aanleg van een nieuwe tuin bestaat en geven inzichten en handige tips.

Algemene kosten
De kosten voor een nieuwe tuin zijn uit te splitsen in vijf onderdelen: ontwerp, aanleg, materiaal, beplanting en onderhoud. Door het hele land hanteren ontwerpers en hoveniers een enorme variatie aan prijzen voor ontwerp en aanleg. De ontwerpkosten door een tuinarchitect of tuinontwerper liggen in de Randstad of andere verstedelijkte gebieden hoger dan in het buitengebied. Ook planten zijn per leverancier verschillend geprijsd, afhankelijk van de maat van de planten en de teeltwijze (biologisch of niet).

In dit artikel benaderen we de gemiddelde kostprijs, die natuurlijk geheel afhankelijk is van je individuele wensen en van de tuin zelf: de grootte, de ligging en de huidige staat. Bij het plannen voor een nieuwe tuin, is het raadzaam meerdere offertes op te vragen en zeker kennis te maken met de beoogde vaklui. Vooral met de ontwerper is het fijn een aangename klik te hebben. Diegene moet immers in staat zijn jouw wensen te vertalen naar die heerlijke nieuwe groene plek bij huis.

Ontwerpkosten
Heeft de tuinontwerper veel ervaring, gespecialiseerde kennis en een breed netwerk, dan is de ontwerpprijs hoger dan bij iemand die net begint. Hoveniers bieden soms ook een ontwerpservice aan. Een ‘gratis’ ontwerp is dat niet, zegt Fhreja Deckers. “De vergoeding hiervoor is in de uitvoering verrekend. Daarbij is een hovenier niet de specialist in het ontwerpen van tuinen. Voor de echte diepgang en kwaliteit, heb je daadwerkelijk een tuinarchitect nodig. Je huis laat je toch ook niet door een timmerman ontwerpen?”

Uiteraard spelen ook de grootte van je tuin en je wensen een rol in de ontwerpkosten. Een ontwerp kost globaal €450 voor een kleine tuin (tot 100 m2) tot €1.200 voor een grotere tuin (vanaf 600 m2). Nienke Plantinga maakt met haar bureau Magnolia Tuinontwerp natuurlijke tuinontwerpen. Ze heeft voornamelijk klanten in Noord-Nederland. “Een nieuwe tuin start met een doordacht plan. Daarvoor doe ik eerst een scan van de tuin voor de mogelijkheden. Daarna zet ik een tekening op schaal, met een presentatie van de toegepaste materialen en sfeerbeelden.” In zo’n basisontwerp neemt de ontwerpster fijne zitplekken, mooie zichtlijnen, een praktische routing en een berging op.

Fhreja Deckers is tuin- en landschapsarchitect, maar ooit als hovenier begonnen. Ze werkt in Midden- en Zuid-Nederland en biedt met haar ontwerpbureau Groene Leefomgeving drie opties aan particulieren die een nieuwe tuin willen. “In een tuinontwerpworkshop werken we in een dagdeel naar een (nieuw) tuinontwerp toe en brengen we de beplanting en materialen in beeld. Ook kan ik zelf zo’n ontwerp maken op basis van een intakegesprek, waarin de wensen worden besproken. Daarna volgt een voorlopig ontwerp dat ik persoonlijk bespreek om te toetsen of ik de vraag goed heb vertaald, waarna eventueel één wijzigingsronde kan volgen. Een andere mogelijkheid is een tuinconsult. Daarbij komen de aandachts- en verbeterpunten aan bod.”

Aanleg- en uitvoeringskosten
Naast het ontwerp, zijn er de kosten voor de uitvoering door hoveniers, aannemers, stratenmakers en/of grondwerkers of elektriciens, als je voor een verlichtingsplan hebt gekozen. Die vaklui rekenen, net als bij het verbouwen van een huis, hun werkzaamheden op uurbasis, die kan variëren van €35 tot €80, inclusief machinekosten.

Hoe groter de tuin en hoe omvangrijker de werkzaamheden, hoe meer uren er in gaan zitten. Ook wanneer je hoogteverschillen en veel technische oplossingen wilt toepassen, wordt een tuin duurder. Fhreja: “Verder maakt het nog verschil of de werkzaamheden door een eenmanszaak, of door een grote onderneming worden verricht.”

Materiaalkosten
De materiaal- en plaatsingskosten van bestrating, grind, overkapping, schuur, hagen, verlichting, schuttingen en pergola’s zijn zeer variabel. Kies je voor goedkoper spul van de bouwmarkt, of voor duurzaam en ecologisch materiaal? Fhreja: “Ga je de verharding omgooien en komt er grondwerk aan te pas, dan begint de teller te lopen. Met de aanleg, uitvoering en het gekozen materiaal kun je een tuin zo duur maken als je wilt. Zo kan de aanleg van een gemiddelde tuin op €10.000 komen te staan. De prijs ligt tussen de €180 en €350 per vierkante meter.”

Beplantingskosten
Een beplantingsplan is het voordeligst in combinatie met een tuinontwerp. Je krijgt hiervoor een schets met de posities van alle bomen, heesters, klimplanten, vaste planten, gazon en bloembollen. Vaak ontvang je een overzicht met afbeeldingen van de planten, de gewenste plantmaten en eventueel een onderhoudsplan of onderhoudstips.

Reken voor een beplantingsplan als aanvulling op je tuinontwerp vanaf €250 bij een kleine tuin en vanaf €500 bij een grotere tuin, afhankelijk van de te beplante delen. Een los beplantingsplan behoort ook tot de mogelijkheden, maar omdat er dan alsnog een plattegrond van de tuin gemaakt moet worden, liggen de prijzen hoger, tussen de €500 en €2.000. Qua plantenkeuzes zijn er goedkopere en duurdere mogelijkheden. Vraag het de tuinontwerper, die is op de hoogte van prijzen en mogelijke besparingen.

Onderhoudskosten
Elke keuze in een ontwerp, leidt tot bepaalde kosten voor de aanschaf van bijvoorbeeld gereedschap en onderhoudsmiddelen. Een volledig bestrate tuin vraagt om een hogedrukspuit, een gazon om een grasmaaier en een kantentrimmer, fruitbomen en hagen om snoeischaren, etc.

Ook het uitbesteden aan een hovenier of tuinhulp brengt kosten met zich mee. Vaak biedt de tuinontwerper ook nazorg aan. Fhreja: “Ongeveer een jaar na aanleg loop ik met de eigenaren door de tuin om te zien of alles naar wens is, of de planten goed zijn aangeslagen en ik geef onderhoudstips.”

Overige kosten bij de tuinontwerper
Bij een tuinontwerper kun je vaak extra diensten afnemen, die dus een apart kostenplaatje hebben. Denk aan:

• Aanplantbegeleiding. Hierbij krijg je hulp bij het uitzetten van de beplanting.
• Driedimensionaal ontwerp en sfeerimpressies.
• Kunstadvies. Nienke: “Over de juiste plaats voor de objecten en bemiddeling bij een kunstobject in opdracht.”
• Materialenplan: het juiste materiaal en een berekening van de hoeveelheden.
• Technische tekeningen van bijvoorbeeld maatwerk, denk aan inrichtingselementen zoals tuinhuis, bank of vijver.
• Onderhoudsadvies.
• Uitvoeringsbegeleiding. Fhreja: “Op cruciale momenten in de aanleg, kom je als ontwerper de werkzaamheden met de hovenier verder afstemmen en verfijnen. Vooral over de beplanting wil ik graag de controle houden, zodat de mooiste plantencombinaties in stand blijven.
• Verlichtingsplan.

8x besparen op je nieuwe tuin

• Laat een behapbaar ontwerp maken met vooral veel groene oplossingen, in plaats van duurdere bouw- en bestratingsmaterialen.
• Neem de huidige tuin als basis voor de nieuwe tuin. Nienke: “Een bestaande vijver of schuur behouden of aanpassen, scheelt aanzienlijk in de kosten. Herbestraat het terras, fris bestaande beplanting op en vervang de oude schutting door een klimplantenrek of haag.”
• Hergebruik materialen uit eigen tuin of via bijvoorbeeld Marktplaats, weggeefgroepen op Facebook of de buurt-appgroep. Nienke: “Van de tegels stapel je een insectenmuur, van een gerooide haag bouw je een takkenril, van oude balken maak je een verhoogd tuindeel voor bloemen of kruiden, en met oude klinkers leg je een speels pad aan.” Fhreja: “Haal de planken van je schutting, schroef ze gepotdekseld terug en beits ze in een nieuwe tint.”
• Bespaar op groen: hergroepeer de bestaande beplanting, kweek zelf planten uit zaden op, vraag stekken aan andere tuiniers en omarm spontane, wilde planten.
• Koop kleine maten planten, bomen en  heesters, die je de tijd gunt om te groeien. Fhreja: “En wacht tot het najaar, dan zijn bomen, hagen en bijvoorbeeld rozen als wortelgoed beschikbaar, die zijn goedkoper.”
• Word lid van een tuinclub in je regio voor tips, kortingen bij lokale kwekers en plantenruilacties.
• Maak een meerjarenplan. Fhreja: “Heb je weinig budget, dan is de fasegewijze aanpak de oplossing. Eerst de achtertuin, het jaar erop de voortuin. Of eerst de opbouw met basismaterialen en een jaar later de planten en nog later bijvoorbeeld de watertafel of pergola. Je kunt dan tijdelijk gras zaaien.”
• Doe het zelf. Nienke: “De grootste en leukste besparing is de uitvoering zelf doen. Laat een goed ontwerp maken. Kies voor een plan zonder bestrating. Klussen die goed zelf uitvoerbaar zijn: paden aanleggen van fijn split of gravier d’or, een stapelmuur van oude stenen maken, een pergola bouwen van oud hout of snoeitakken.”

Budgettips van Nienke

• Schets zelf je tuin: de ruimte voor een terras, plek voor een boom, klein grasveldje en bloemenborder. In het boek Iedereen kan Avontuurlijk Tuinieren geef ik uitgebreid tips. Ook in andere tuinboeken, tuinbladen en Instagram of Pinterest vind je inspiratie, of ga kijken in voorbeeldtuinen.
• Bespaar water en zet een regenton neer. Sla water op in je tuin met een wadi.
• Kies kruiden, eetbare vaste planten, fruitbomen en -struiken voor een plukfeest in eigen tuin, zoals een appelboom, een doornloze braam en een blauwe bes.
• www.magnolia-tuinontwerp.nl 

Budgettips van Fhreja

• Meet zelf de tuin in en de elementen die je wilt behouden, zodat de tuinarchitect een schaalvaste ondergrond heeft.
• Haal zelf de tuin leeg als dat nodig is.
• Verzorg de aanplant zelf.
• Kies alternatieve materialen die goedkoper zijn.
• Volg een cursus tuinontwerp, bijvoorbeeld bij Frehja.
• www.fhreja.nl