De tuin hoeft tijdens de koude wintermaanden echt niet saai te zijn. Winterbloeiers, planten met fraai gekleurde takken of wintergroen bont blad geven allemaal de zo gewenste kleur in de winter.
Hamamelis mollis (toverhazelaar)
Wanneer toverhazelaar in de winter bedekt is met felgele lintbloempjes is dat een betoverende gezicht. In deze donkere maanden is zo’n vrolijke bloeikleur erg welkom, daarnaast verspreidt een bloeiende toverhazelaar een heerlijk zoete geur! Ook in de rest van het jaar is een toverhazelaar zeer de moeite waard, dankzij zijn brede, grillige groeivorm en mooie bladeren. Geef hem wel de ruimte om mooi uit te kunnen groeien en plant hem in humeuze grond, die niet te arm en droog is.
hoogte: 4 m
standplaats: zon – lichte schaduw
bloeitijd: januari-maart
Hamamelis Mollis (Toverhazelaar)
Coryllus avellana ’Contorta’ (kronkelhazelaar)
De grillig gedraaide takken van kronkelhazelaar zijn in de winter – als het blad van de struik is – erg decoratief. Ze worden dan ook vaak aangeboden bij de bloemist. Maar kleur geeft deze hoge en brede heester pas als in februari-maart de sierlijk afhangende, mannelijke katjes verschijnen die in trek zijn bij bijen. De lichtgele katjes vormen een voorbode voor het voorjaar! Deze makkelijke heester is vooral ’s winters erg mooi; de gekroesde groene bladeren in de zomer vallen niet bij iedereen in de smaak.
hoogte: 3 m
standplaats: zon-lichte schaduw
bloeitijd: februari-maart
Helleborus argutifolius (nieskruid)
Minder bekend dan Helleborus niger (kerstroos), maar minstens zo mooi! Deze forse, wintergroene vaste plant met grote, leerachtige bladeren is een opvallende verschijning, vooral tijdens de bloei die in februari begint en maandenlang aanhoudt. Elke bloeistengel bevat veel lichtgroene bloemen, met in het hart veel meeldraden en stampers die druk door bijen en hommels worden bezocht. Worden de bloeistengels op den duur lelijk, knip ze dan tot de grond af. Helleborus argutifolius houdt – in tegenstelling tot Helleborus niger – van een zonnige plek, die bij voorkeur ook wat beschut is. Kies de plek waar je hem plant zorgvuldig uit, want hij houdt niet van verplanten.
hoogte: 80 cm
standplaats: zon
bloeitijd: februari-april
Helleborus argutifolius (Nieskruid)
Cornus sanguinea ’Midwinter Fire’ (rode kornoelje)
Een van de meest spectaculaire kornoeljes met felgekleurde takken in de winter is deze cultivar met de veelzeggende naam ’Midwinter Fire’. In het najaar krijgt hij eerst een geel-oranje herfstkleur voordat het blad afvalt, daarna verkleuren de takken in de winter naar intens oranjerood. Op een zonnige plek krijgen de bladeren en de takken de meest intense kleur. In mei-juni bloeit hij met witte tuilen. Een makkelijke, sterke struik voor elke grondsoort, ook slechte, droge grond.
hoogte: 2 m
standplaats: zon-halfschaduw
bloeitijd: mei-juni
Aucuba japonica ’Variegata’
Zorg voor kleur in de winter met de Aucuba. De bekendste is deze cultivar met glanzende, vrolijk gespikkelde bladeren. Vooral in de winter als de tuin minder kleur bevat, is deze bladhoudende struik zeer aantrekkelijk. Het is bovendien een erg makkelijke plant die het op vrijwel elke grond goed doet, zelfs in de schaduw en op een heel droge plek. Daarom ideaal als onderbeplanting onder een boom. Plant deze bonte Aucuba bij voorkeur op een beschutte plek, want hij is wat gevoelig voor strenge vorst. De bloei in het vroege voorjaar is onopvallend, daarna verschijnen – alleen bij vrouwelijke planten – helderrode bessen.
hoogte: 2 m
standplaats: (half)schaduw
bloeitijd: maart-april
Aucuba japonica ’Variegata’
Acer griseum (papieresdoorn)
Niet alleen de grillige groeivorm, de drietallige, donkergroene bladeren en de oranjerode herfstkleur van de papieresdoorn zijn erg mooi, hij heeft ook een afschilferende stam die vooral in de winter zeer decoratief is. Een aanrader voor de wintertuin dus, tenzij je zo’n bast erg slordig vindt. Deze boom is een goede bijenplant, want de talloze geelgroene bloempjes in het voorjaar bevatten veel nectar. Daarnaast is het een uitstekende waardplant voor vlinders die hun eitjes op de bladeren afzetten. Verkrijgbaar als hoogstam en als meerstammige boom.
hoogte: 5-10 m
standplaats: zon-schaduw
bloeitijd: april-mei
Kleur in de winter met Erica carnea (winterheide)
Mooi voor in potten of bakken, of voor een plekje in de tuin is winterheide; het geeft een subtiele kleur in de winter(tuin). Dit zeer winterharde struikje bloeit maandenlang met urnvormige bloempjes in een tint tussen roze en paars in. Ook verkrijgbaar in wit en in allerlei tinten roze, paars en paarsrood. Winterheide gedijt het beste op enigszins zure grond. Tuinier je op kalkhoudende grond of lichte klei, meng dan vóór het planten bladaarde of tuinturf door de grond.
hoogte: 25 cm
standplaats: zon-half schaduw
bloeitijd: december-april
Erica carnea (Winterheide)
Prunus x subhirtella ’Autumnalis’ (najaarskers)
Als dit boompje is getooid met subtiele witte tot lichtroze, halfgevulde bloempjes levert dat een verrassend beeld op. Want kleur in de winter is niet vanzelfsprekend en je verwacht niet gauw zo’n elegante verschijning met bloempjes die zo kwetsbaar ogen. De hoofdbloei valt in november-december dan is er nog een nabloei in april. De najaarskers is verkrijgbaar als meerstammig boompje, als halfstam en als hoogstam. De schuin uitstaande takken gaan bij wat oudere exemplaren wat overhangen, wat heel sierlijk oogt. Ook de oranje-gele herfstkleur is erg decoratief.
hoogte: 8 m
standplaats: zon-lichte schaduw
bloeitijd: oktober-april
Skimmia japonica ’Rubella’
Hoewel Skimmia nog steeds een wat oubollig imago heeft, heeft deze struik toch zeker ook enkele pluspunten. Allereerst is hij wintergroen en mooi compact van vorm. Deze mannelijke selectie ’Rubella’ valt op door de trossen met fraai gekleurde bloemknoppen in de winter; deze gaan pas open in het voorjaar, waarna de roze-witte, zoet geurende bloempjes verschijnen. Doet het het beste op humusrijke grond, op een plek in de halfschaduw.
hoogte: 1 m
standplaats: halfschaduw
bloeitijd: april-mei
Skimmia japonica ’Rubella’
Viburnum tinus ’Gwenllian’ (sneeuwbal)
Deze cultivar blijft wat compacter dan de ‘gewone’ Viburnum tinus en bloeit nog langer door. Net als bij Skimmia geven de schermen met roze bloemknoppen kleur in de winter aan deze bladhoudende heester met fraaie, donkergroene bladeren. Vanaf februari bloeien de eerste, witte, lichtgeurende bloempjes en de bloei gaat door tot in april. Daarna verschijnen dan nog de blauwzwarte bessen. Plant deze struik bij voorkeur op een beschutte plek, zodat hij niet invriest tijdens strenge vorst.
hoogte: 120 cm
standplaats: zon-halfschaduw
bloeitijd: februari-april
Benieuwd hoe je je tuin het best kunt helpen tijdens het overwinteren? En wist je dat ook de moestuin niet hoeft stil te liggen in de winter?!
