Duizendguldenkruid (Centaurium erythraea) is een tweejarige plant, die van juli tot in september bloeit met mooie roze bloempjes. De kleine plant bevat veel bitterstoffen die als een natuurlijk maagelixer helpen bij spijsverteringsproblemen.

De plant is inheems, maar niet overal even algemeen voorkomend, in sommige regio’s, waaronder Zuid-Limburg, Flevoland en grote delen van België is de plant eerder zeldzaam. In de natuur kun je hem vinden op zonnige, open plekken, onder meer langs bosranden en spoorwegen, in grasland en bermen.

Bijen en hommels
De grond mag niet te voedselrijk zijn en moet zwak zuur tot kalkrijk zijn. Waar hij staat, zul je ook bijen en hommels zien; die zijn gek op de nectarrijke bloemen.

Geneeskrachtige plant
Nog maar weinig mensen kennen of gebruiken het echte duizendguldenkruid (Centaurium erythraea) als werkzame geneeskrachtige plant. De plant dankt zijn botanische naam aan de centaur Chiron of Cheiron, zoon van de machtige titaan Kronos uit de Griekse mythologie. Volgens de overlevering zou Chiron, die zich had ontwikkeld in onder meer medicijnen en geneeskunst, de plant hebben gebruikt als geneeskruid.

Honderdguldenkruid
In een naamsverklaring uit de middeleeuwen wordt verwezen naar het Latijn: centum betekent honderd en aurum is goud. Honderd goudstukken (gulden), zoveel zou deze geneeskrachtige plant wel waard zijn. Maar alsof dat nog niet geweldig genoeg was, ging men op een bepaald moment spreken van duizend gulden, waarmee het ‘honderdguldenkruid’ uit de boeken verdween en het duizendguldenkruid al snel de algemene naam werd.

Spijsvertering
De belangrijkste werking van duizendguldenkruid dankt de plant aan de bitterstoffen, die hij bevat. Bitterstoffen bevorderen de spijsvertering en de eetlust, doordat ze zorgen voor een snellere uitscheiding van maagzuur en gal. Het is dan ook een welkom maagelixer na een avondje zwaar tafelen.

Thee van duizendguldenkruid
Bij klachten als verstopping zou een koud aftreksel van gedroogde plantendelen helpen. Laat voor een kopje thee een theelepel duizendguldenkruid zes tot acht uur in koud water trekken. Zeef het aftreksel, verwarm het langzaam tot drinktemperatuur en drink de ‘thee’ ongezoet, telkens een half uur voor de maaltijden. Let op Gebruik nooit te veel in een keer, dit kan misselijkheid veroorzaken.

Oogsten
Van duizendguldenkruid worden alleen de bloeiende delen gebruikt. Ze worden in juli en augustus verzameld en gedroogd. Vergeet niet dat duizendguldenkruid tot de beschermde planten behoort en daarom in de natuur niet mag worden verzameld.

Duizendguldenkruid zaaien
Zaai het kruid tussen half april en eind mei. Zaai de zaadjes op een zonnige plek of in een zaaitray, druk ze een beetje aan en bedek ze heel licht met wat grond. Maak de grond vochtig met een plantenspuit of gieter met een fijne broes. Zorg dat de grond tijdens de kieming niet uitdroogt, maar hij mag ook niet te nat zijn. De meest optimale kiemtemperatuur is ongeveer 20 °C. Dan verschijnen de eerste kiemplantjes meestal al na een week of twee.