Ga in de wintermaanden lekker naar buiten om jouw appelboom te snoeien, het is namelijk essentieel voor een gezonde groei en een rijke oogst aan heerlijke appels! Maar wanneer moet je een appelboom snoeien en hoe ga je te werk? Wij leggen het stap voor stap uit. 

Snel navigeren

Wanneer de appelboom snoeien?
Stap voor stap de appelboom snoeien
Een jonge appelboom snoeien
Toppen op de juiste manier
Het snoeien van een oude appelboom
Laagstam appelboom snoeien
Lei-appelboom snoeien

Wanneer de appelboom snoeien?

Het snoeien van een appelboom is essentieel voor een gezonde groei, een goede oogst en het voorkomen van ziektes. De timing is daarbij van groot belang, want een appelboom die je te vroeg snoeit zijn gevoelig voor ziektes, zoals vruchtboomkanker. Appelbomen kunnen op twee momenten in het jaar gesnoeid worden, afhankelijk van het doel van de snoei:

1. Hoofdsnoei in de winter (januari-februari)Dit is de belangrijkste snoeiperiode. In de winter is de boom in rust, waardoor de structuur van de takken goed zichtbaar is. Door in deze periode je appelboom te snoeien, stimuleer je de groei en zorg je ervoor dat de boom het komende seizoen gezond en sterk uitloopt. Let op: snoei alleen op dagen dat het niet vriest, om schade aan de boom te voorkomen.
2. Zomerperiode (juni – augustus)
   Zomersnoei is bedoeld om de groei te remmen en licht en lucht in de boom te brengen. Dit gebeurt vooral bij volwassen bomen om overmatige schaduwvorming en het dichtgroeien van de kroon te voorkomen. Zomersnoei bevordert ook de vruchtvorming, omdat meer energie naar de appels gaat in plaats van naar nieuwe scheuten.

Stap voor stap een appelboom snoeien

De winter is de meest uitgebreide en belangrijke snoeiperiode van de appelboom. Tijdens de wintersnoei leg je de basis voor een gezonde structuur van de appelboom en stimuleer je nieuwe groei in het komende seizoen. Zo ga je te werk:

• Zorg voor scherp en schoon snoeigereedschap, zoals een snoeischaar, takkenschaar en eventueel een zaag. Dit voorkomt dat je de boom beschadigt of ziektes overbrengt.
• Begin met het weghalen van dode, zieke of beschadigde takken. Dit voorkomt dat ziektes zich verspreiden en geeft de boom ruimte om gezond te groeien.
• Snijd recht omhoog groeiende scheuten (waterloten) weg. Deze takken onttrekken onnodig energie en dragen niet bij aan de vruchtvorming.
• Verwijder takken die elkaar kruisen of tegen elkaar schuren. Dit voorkomt wonden en ziekten, en zorgt ervoor dat de boom een open structuur behoudt.
• Zorg ervoor dat er voldoende licht en lucht door de boom kan circuleren. Snoei overtollige zijtakken weg, zodat de kroon open blijft en de appels goed kunnen rijpen.
• Snoei niet te veel in één keer. Een vuistregel is om maximaal een derde van de takken per keer weg te halen. Dit voorkomt dat de appelboom verzwakt.
• Houd rekening met de natuurlijke vorm van de appelboom. Behoud de centrale stam en een evenwichtige verdeling van de hoofdtakken voor een stabiele en gezonde boom.
• Maak gladde snoeiwonden om infecties te voorkomen en gebruik eventueel een wondafdekmiddel bij dikke takken.

Perenbomen snoeien doe je op bijna dezelfde manier.

Een jonge appelboom snoeien

Het voelt misschien niet goed om de snoeischaar te zetten in je net aangeplante, nog wat iele fruitboom, maar een jonge appelboom snoeien is noodzakelijk: hij wordt er alleen maar mooier en sterker van. Zo ga je de eerste drie jaar te werk.

Jaar 1: een nieuwe appelboom

1. Kies drie tot vier gezonde, sterke en mooi verdeelde takken die het gestel gaan vormen van de kroon (de gesteltakken). De overige takken snoei je weg. Snoei hierbij zo dicht mogelijk bij de aanhechting. De snoeiwond sluit zich dan het snelst.
2. De gesteltakken kort je vervolgens met ongeveer een derde in. Snoei steeds tot net boven een naar buiten gericht oog. Dikkere takken kort je iets verder in dan dunne, en opgaande takken iets meer dan horizontaal groeiende. Datzelfde geldt voor takken die iets hoger aan de stam groeien.
3. Je streeft in dit stadium naar een enigszins afgeplatte vorm. Het zijn namelijk de horizontaal groeiende zijtakken die straks de vruchten zullen dragen. Om die horizontale takstand nog verder te stimuleren, buig je de – nog flexibele – gesteltakken licht naar beneden en fixeer ze met behulp van een koord en een paaltje of tentharing (niet te strak). Deze kun je eind zomer weer verwijderen.

Jaar 2: uitlopers toppen

Snoei alle naar binnen gerichte of sterk opgaande, nieuwe uitlopers helemaal weg. Snoei van de overige uitlopers zoveel weg dat een mooie verdeling langs een tak ontstaat. Top alle resterende uitlopers. Je stimuleert dan diktegroei. Het zijn deze getopte uitlopers die later de meeste vruchten dragen. Korte uitlopers top je helemaal niet, dit wordt vruchthout.

Jaar 3: alleen de steil opgaande uitlopers

Je herhaalt de stappen van het voorgaande jaar, maar je beperkt je nu tot het toppen van de steil opgaande uitlopers. De horizontaal groeiende uitlopers laat je ongemoeid.

Vanaf het vierde jaar pas je alleen nog maar onderhoudssnoei toe, wat inhoudt dat je naar binnen groeiende, kruisende of verticaal groeiende uitlopers wegsnoeit. Daarvoor volg je het stappenplan zoals hierboven staat beschreven.

Toppen op de juiste manier

Om nieuwe uitlopers te stimuleren, is het belangrijk dat je ze op de juiste manier topt. Snoei altijd net boven een naar buiten gerichte knop (ongeveer 2-5 mm erboven). Deze knop zal de nieuwe uitloper gaan vormen. Deze richt zich naar buiten, zodat de kroon mooi open blijft. Het is het beste als je de snoeisnede een beetje laat afhellen (van de knop af). Regenwater vloeit dan snel weg. Een mooie, droge snoeiwond geneest het snelst.

Het snoeien van een oude appelboom

Oude appelbomen hebben vaak wat extra aandacht nodig tijdens het snoeien, omdat ze vaak overwoekerd of verwaarloosd zijn. Het doel bij het snoeien van een oude appelboom is om de vitaliteit te herstellen en de vruchtproductie te verbeteren.

• Begin met het verwijderen van dode, beschadigde en zieke takken. Deze stappen zijn cruciaal om ruimte te maken voor gezonde groei.
• Bij oude bomen kun je vaak veel verdikte takken vinden die elkaar overlappen of tegen elkaar schuren. Verwijder deze om de kroon luchtig en lichtdoorlatend te maken.
• Let erop dat je niet meer dan 20-30% van de takken per jaar verwijdert, omdat een te rigoureuze snoei de boom kan verzwakken.
• Het is belangrijk om de natuurlijke structuur van de boom te behouden. Snoei dus naar een evenwichtige vorm waarbij sterke, opwaarts groeiende takken blijven staan.
• Door de jaren heen kun je de boom verder verjongen door jaarlijks een deel van de oude takken te vervangen door jongere scheuten.

Een goed gesnoeide oude appelboom kan nog jarenlang mooie, smaakvolle appels voortbrengen. Regelmatig onderhoud zorgt ervoor dat de boom gezond blijft en volop in bloei komt.

Laagstam appelboom snoeien

Laagstam appelbomen zijn bomen waarbij de kroon relatief dicht bij de grond begint, waardoor ze ideaal zijn voor kleinere tuinen. Het snoeien van laagstam appelbomen vereist een gerichte aanpak om de vruchtbaarheid te bevorderen en ziekten te voorkomen.

De beste tijd om een laagstam appelboom te snoeien is in de late winter of het vroege voorjaar, wanneer de boom in rust is. Begin met het verwijderen van dode, beschadigde en zieke takken, want deze kunnen ziektes verspreiden en de groei van gezonde takken belemmeren. Vervolgens dun je de kroon uit door kruisende of naar binnen groeiende takken te verwijderen. Dit zorgt voor voldoende luchtcirculatie en licht in de boom, wat essentieel is voor de ontwikkeling van smakelijke appels. Houd bij het snoeien altijd de natuurlijke vorm van de boom in gedachten en gebruik scherp gereedschap om rafelige wonden te voorkomen. Een goed gesnoeide laagstam appelboom zal niet alleen beter vrucht dragen, maar ook minder gevoelig zijn voor schimmels en plagen.

Lei-appelboom snoeien

Lei-appelbomen zijn speciaal gevormde bomen die vaak langs muren, schuttingen of draden worden geleid. Het snoeien richt zich op het behouden van de structuur en het stimuleren van vruchtdragende takken. Lei-appelbomen snoei je twee keer per jaar: in de winter en in de zomer. In de winter snoei je de boom in ruststand om de vorm te behouden en oude groei te verwijderen. De zomersnoei, meestal in juli of augustus, richt zich op het terugknippen van nieuwe scheuten om energie naar de vruchten te sturen.

Hoe de lei-appelboom snoeien?

• Winter: Verwijder dode, beschadigde en zieke takken. Knip zijtakken terug tot ongeveer 2-3 knoppen vanaf de hoofdtakken. Dit stimuleert de groei van vruchthout.
  Zomer: Knip lange, nieuwe scheuten die geen vruchten dragen terug tot 5-10 cm. Dit houdt de leistructuur strak en zorgt voor betere licht- en luchtcirculatie.

Lees meer bij leibomen snoeien

Veelgestelde vragen

Hoe vaak moet je een appelboom snoeien?
Een appelboom moet jaarlijks worden gesnoeid om de vorm te behouden, de vruchtproductie te stimuleren en ziekten te voorkomen.

Kun je een appelboom in de zomer snoeien?
Ja, zomersnoei is geschikt om waterlot (snelgroeiende scheuten) te verwijderen en de energie naar de vruchten te leiden.

Wat is waterlot en moet je het verwijderen?
Waterlot zijn snelgroeiende, verticale scheuten. Deze moeten meestal worden verwijderd omdat ze de vruchtproductie niet bevorderen en energie wegnemen.

Wat zijn de meest voorkomende fouten bij het snoeien van appelbomen?
Te veel snoeien in één keer, de natuurlijke vorm negeren en geen aandacht besteden aan dode of zieke takken zijn veelgemaakte fouten.

Hoe voorkom je ziektes bij het snoeien van appelbomen?
Gebruik schoon, scherp snoeigereedschap en ontsmet het na elke snoeibeurt. Snoei op droge dagen om te voorkomen dat schimmels en bacteriën de snoeiwonden binnendringen.

Wat zijn de beste gereedschappen om een appelboom te snoeien?
Een scherpe snoeischaar, takkenschaar en eventueel een snoeizaag voor dikkere takken zijn essentieel. Gebruik indien nodig een telescopische snoeizaag voor hoge takken.

Hoeveel mag je in één keer snoeien?
Snoei niet meer dan 20-30% van de takken in één jaar om de boom niet te veel te verzwakken.

Moet je vruchthout snoeien?
Vruchthout (kortere takken waar appels aan groeien) mag niet volledig worden verwijderd, maar kan licht worden gesnoeid om energie naar de resterende vruchten te sturen.

Wat is de juiste snoeivorm voor een appelboom?
De ideale vorm is een open, luchtige kroon met 3-5 hoofdtakken die gelijkmatig verspreid zijn. Dit wordt vaak een ‘kelkvorm’ genoemd.

Kun je een appelboom snoeien als hij al in bloei staat?
Het is beter om te snoeien voordat de boom in bloei staat. Snoeien tijdens de bloei kan de vruchtproductie verminderen.

Hoe kun je een appelboom snoeien om kleinere vruchten te voorkomen?
Dun de takken uit en verwijder overmatige vruchten (vruchtdunning) zodat de boom zijn energie kan richten op minder, maar grotere appels.

Is het mogelijk een appelboom te verjongen door snoeien?
Ja, een oude boom kun je verjongen door elk jaar een deel van de oude, dikke takken te vervangen door jonger hout, maar doe dit geleidelijk over meerdere jaren.