Als de gele kornoelje is gehuld in een wolk van lichtgele bloempjes geeft dat een feestelijke aanblik! Als een van de vroegste bloeiers zorgt deze heester of kleine boom in maart al voor kleur in de tuin. Soms zelfs al eind februari. Deze maand is de gele kornoelje de favoriet van groenredacteur Annemarie Görts.

Na de donkere wintermaanden ben je blij met alles dat weer licht en leven in je tuin brengt. Daarom ben ik zo blij met mijn gele kornoelje ofwel Cornus mas. Vanuit de woonkamer geniet ik van zijn uitbundige bloei die zo mooi afsteekt tegen het zwarte schuurtje van de achterburen. Behalve de bloei van wat krokussen en enkele soorten Helleborus, is er verder in onze achtertuin nog niet veel te beleven. De vaste plantenborders moeten nog worden gefatsoeneerd, ze bestaan nu vooral uit dorre, bruine plantenresten. De bloei van de gele kornoelje – waarvan de bloempjes aan de nog kale takken verschijnen – vormt dan ook een heerlijke voorbode van het voorjaar.

Gele kornoelje is een makkelijke heester

Ook bijen en hommels zijn blij met zijn vroege bloei, want de bolronde schermen vol kleine bloempjes bevatten volop nectar. Daarnaast is de gele kornoelje waardplant voor een aantal voor mij onbekende (nacht)vlinders, zoals het blauw smalsnuitje.

Een ander pluspunt is dat de gele kornoelje heel makkelijk is. Hij verdraagt schaduw en zeewind en doet het goed op elke grondsoort. Hoewel ik hier en daar ook wel lees dat hij een voorkeur zou hebben voor kalkrijke grond. Op de arme, droge zandgrond bij ons doet hij het in ieder geval prima. De afgelopen, extreem droge en warme zomer heeft hij moeiteloos doorstaan, zonder één enkele watergift. Nu we door de klimaatverandering steeds meer te maken krijgen met extremer weer – en dus ook met droogte – is zo’n droogtebestendige heester natuurlijk een aanrader.

Grillige groeivorm

Van origine komt de gele kornoelje uit Midden- en Zuid-Europa en Azië, maar toch is hij ook in ons klimaat winterhard. Hebben andere vroegbloeiende heesters of bomen – zoals magnolia – nog weleens vorstschade aan de bloemen, bij gele kornoelje is dat niet aan de orde. Bij exemplaren ouder dan drie jaar ben je altijd verzekerd van bloei. Het duurt echter wel even voordat Cornus mas is volgroeid en je dus een machtige bloempjeswolk hebt, want het is een langzame groeier. Uiteindelijk kan hij wel tot 6 m hoog worden. Houd daar bij het aanplanten rekening mee, en ook met het feit dat hij op den duur breed uitgroeit.

Je kunt de takken eenvoudig wat terugsnoeien, maar dat gaat wel ten koste van zijn natuurlijke groeivorm en deze is nou juist zo mooi. Snoei bij voorkeur helemaal niet, of haal alleen kruisende takken weg. Vooral in de winter, als het blad van de struik is, is de karakteristieke, grillige groeivorm prachtig om te zien. Net als de gegroefde stam die bij oudere exemplaren fraai afbladdert.

Kornoeljebes

In de zomer valt de gele kornoelje niet erg op. Wel is de gele tot oranje herfstkleur erg mooi, net zoals de ovale, 1,5 tot 2 cm grote, glimmende bessen die al in de vroege herfst kersenrood kleuren; ze vormen een opvallend contrast met de frisgroene bladeren. De gele kornoelje moet wel op wat betere, voldoende vochtige grond staan om bessen te krijgen. Aan mijn exemplaar heb ik nog nooit één bes gezien. Jammer want de bessen zijn in trek bij vogels en je kunt ze ook plukken om er jam, sap of zelfs wijn van te maken. Rauw zijn de bessen minder lekker, want ze smaken wat wrang.

Wil je een gele kornoelje waar je goed van kunt oogsten, kies dan voor een cultivar met grote vruchten zoals ’Kasanlak’, ’Jolico’ of ’Schönbrunner Gourmet-Dirndl’. Deze zogenoemde kornoeljebessen geven vruchten, die rauw wel heerlijk smaken – een beetje tussen een kers en een pruim in – en die bovendien twee keer zo groot zijn als die van de gewone Cornus mas. Aangezien deze rassen niet zelfbestuivend zijn, moet er wel een ander ras in de buurt staan om bessen te krijgen. Dus leuk voor wie een wat grotere tuin of een volkstuin heeft. Of geef je buren een mooie kornoeljebes cadeau en bied aan deze voor hen te planten; zo weet je zeker dat hij echt een plekje in hun tuin krijgt en de kornoeljebes in jouw tuin zal bestuiven!

Biodiversiteit

Wellicht een idee voor mijn eigen tuin, vraag ik me af nu dit stukje schrijf. Sinds een paar weken geleden bij ons een grote boom is gekapt, maak ik plannen om dit tuingedeelte opnieuw in te richten. Meer eetbare planten wil ik en ook planten die bijdragen aan de biodiversiteit. Zo’n Cornus mas met grote bessen past prima in dit beeld, ware het niet dat het vrijgekomen stukje tuin nou ook weer niet zó groot is en ik ook diverse andere planten wil uitproberen. Nou ja, je kunt niet alles hebben… Hoewel, ik droom regelmatig van een eigen voedselbos(je) op fietsafstand van huis. Een kornoeljebes zet ik in ieder geval alvast op mijn verlanglijstje!

Vorige maand was het sneeuwklokje Annemaries favoriet!