De romantische, zomerse bloementuin die Martine Herman en Marilene Vermeulen ontwierpen voor een familie in Culemborg, loopt om het huis. Er valt steeds weer iets nieuws te zien en te beleven, voor zowel de ouders als de drie zonen. Martine: “Je moet een beetje het idee krijgen van op een boerderijerf, waar steeds weer iets te ontdekken valt.” In dit artikel lees je alles over de romantische bloementuin, inclusief beplantingslijst!
Toen ze er voor het eerst gingen kijken was er alleen nog maar het huis. Gloednieuw, zoals het hele net gebouwde wijkje eromheen. Er waren nog geen wegen en er waren nog geen tuinen. “Het was een winderig stuk klei”, zegt Martine Herman, de helft van het duo van Tuinatelier Herman & Vermeulen. “Dat gaf wel heel erg een leuk pioniersgevoel, maar je waait op zo’n nieuwbouwkavel gewoon echt weg.” Het eerste verzoek was daarom ook: beslotenheid en intimiteit in de tuin.
Het erfgevoel
De aanleg vond plaats in het najaar. De zware Betuwse rivierklei werd vermengd met goede tuingrond, aan de randen verschenen wind afschermende heggen. In het voorjaar werden er in de acht borders 97 verschillende planten aangeplant. Die deden het goed op de vruchtbare rivierklei, want in juni konden de bewoners al genieten van een rijkbloeiende zomertuin met losse, cottagetuinachtig beplanting. Daarnaast is er een pergola, twee terrassen, een vuur- en chillplek voor de jongens en leuke sluippaadjes.
De bloementuin loopt helemaal rondom het huis. Martine: “Het moest een beetje het gevoel van een erf geven. Dat je nergens het gevoel hebt van een voortuin, achtertuin of zijtuin omdat het allemaal in elkaar overloopt. En ook al is de zijtuin relatief niet zo breed, door het door te laten lopen en er aandacht aan te geven, zit er een beweging in de tuin die je uitnodigt om lekker door de hele tuin te gaan en van het een naar het ander te lopen.”
Geen beekje
Door de verhoogde borders en slingerende paden kun je niet alles in een keer overzien, je moet echt aan de wandel wil je de schatten ontdekken. Als het aan de drie jongens had gelegen was één van die schatten een stromend beekje geweest. Niets is onmogelijk bij Herman & Vermeulen en als je een beekloopje zorgvuldig in het ontwerp inpast, kan het er volgens Martine heel natuurlijk uitzien. “Maar,” lacht ze, “een Vinex-locatie is natuurlijk geen Ardennen, dus om het natuurlijke en vanzelfsprekende effect te krijgen van stromend water, is er aardig wat techniek en vakkundig hovenierswerk nodig. Dus daarom hebben we besloten dit onderdeel te laten vervallen.”
Verder hebben ze alles van het omvangrijke wensenlijstje van de bewoners – tot en met ‘plek voor de wasmolen’ op het gazon toe – een plek kunnen geven, zonder dat het gedwongen aanvoelt. “Je wilt geen optelsom van je wensen maar gewoon een mooie tuin.”
Niet zoetsappig
Planten spelen de absolute hoofdrol in die bloementuin. De bewoners zijn echte plantenliefhebbers en de door hun meegenomen irissen kregen een ereplek in de border langs het pad. Martine combineerde ze met wat ze ‘randjesplanten’ noemt: de beeldschone Eryngium en Saxifraga. “Het is grappig,” vindt ze, “doordat je bij het ontwerpen uitgaat van specifieke plantenwensen van mensen, maak je weer hele andere dingen dan je in je eigen tuin zou doen.”
Martines eigen tuin is een kermis van kleuren, bekent ze. De wens voor deze tuin was om bij voorkeur natuurlijke planten toe te passen in de kleurencombinaties wit, blauw, roze en paars, ton sur ton. Door er enkele planten met ‘pit’ aan toe te voegen, stemt het resultaat haar toch heel vrolijk. Boven de Salvia–Nepeta–Astrantia-combinatie piept bijvoorbeeld een ‘eigenwijsje’ als een wit prikneusje. En de blauwe Geranium-vrouwenmantel-combinatie wordt opgepept door hier en daar een Knautia. Het is romantisch en harmonieus, maar niet zoetsappig.
Zitten in alle rust
Tot de ‘ruggengraat van de bloementuin’ behoren voor haar de overal opduikende siergrassen. “De Sesleria bijvoorbeeld, dat is helemaal niet zo’n hoog gras en misschien zelfs een heel klein beetje een saai gras, gewoon groen, maar dat is zo’n mooie basisplant, die ondersteunt echt alles eromheen.” Een deel van de planten bevindt zich in verhoogde bakken die aan weerzijden van het terras staan, zodat ze extra hoog en opvallend zijn en je nog meer het gevoel hebt echt tussen de planten te zitten. Ze hebben ook een praktische functie: ze zorgen voor beschutting op het terras. “Een terras moet een rustplek zijn, waar je niets merkt van kliko’s of fietsende jongens. Dat geeft allemaal onrust. Op het terras moet je rustig de krant kunnen lezen zonder dat je iedere keer achterom hoeft te kijken.”
De kennismaking
Martine Herman en Marilene Vermeulen hebben beiden een achtergrond als ontwerper van openbare ruimtes en stedenbouw en spelen graag met ruimtelijkheid. “Hoe deel je een ruimte in? Eigenlijk alles wat te maken heeft met verhoudingen, schaal, dieptewerking en hoogte.” Ze ontmoetten elkaar bij het werken in een buurttuin in Rotterdam en dat was zo leuk en inspirerend dat ze besloten hun ontwerptalent voortaan samen voor tuinen in te zetten. De plantenkennis maakten ze zichzelf eigen door ‘veel te studeren’. “We praten tijdens het werk veel over planten, en ook thuis ga je weer boeken lezen over planten of het internet afstruinen. In het weekend, als we vrij zijn, werken we in onze eigen tuinen of die van onze moeders. Ik denk ook dat je dat moet doen, je kunt eigenlijk helemaal geen beplantingsplannen ontwerpen als je ze ook niet allemaal uitprobeert. Planten houden zich namelijk helemaal niet aan de theorie die in een boek staat en dat maakt het ook zo leuk.”
Eensgezind
Een plant die echt Herman & Vermeulen is en in bijna al hun tuinen voorkomt, ook in deze in Culemborg, is de Nandina domestica. “Hij bloeit heel onopvallend maar wanneer hij het meest opvalt, is in de winter, als hij knalrood begint te worden en van die prachtige rode besjes krijgt. De rest van het jaar is hij gewoon keurig groen en er valt geen blad af, dus hij gedraagt zich heel netjes. Heel fijn voor bij de voordeur.”
De twee zijn het eigenlijk altijd wel eens over de beplanting. “Er zijn maar een paar waarover we van mening verschillen. Astilbe is er zo een. Die vind ik in een bosachtige tuin prachtig, maar Marilene zal hem niet zo snel gebruiken, net als de Kniphofia of vuurpijl. De pluimpapaver (Macleaya cordata) trek ik snel uit, terwijl die in de tuin van Marilene mag blijven.”
Meerstammige solitairen
Ze kwamen er samen achter dat ze de traditionele wintergroene struiken, die vaak structuur aan de tuin geven ‘eigenlijk een beetje saai vinden.’ “Daarom zoeken we de structuur in tuinontwerpen op een andere manier, zoals in deze tuin met meerstammige ‘solitairen,’ zoals de Acer en de Cercis. Ze zitten tussen een struik en een boompje in en daarom hebben ze in de winter een hele mooie stammenstructuur. Sommige hebben bloesems en sommige bloeien in de zomer. Er zijn er ook een aantal met een fantastische herfstkleur.”
Wensenlijstje
- Voorkeur voor wilde bloemen in overlopende kleuren. Ton sur ton in paars, roze wit, blauw, en verschillende planthoogtes.
- Siergrassen (niet te grijzig) en lissen
- Fruitbomen (appel, peer, abrikoos)
- Links langs het huis een goed en functioneel pad voor fietsen en de kliko’s.
- Een ruim terras om het huis heen
- Ruimte voor leuke potten
- Een fijn eetterras bij de keuken
- Grote ingegraven trampoline met net
- Vuurplek met zitmuurtje
- Loungeset op zonnige plek met driehoekig schaduwdoek
- Hoogteverschillen met doorkijkjes, de tuin niet in een keer overzien
- Plek voor een hangmat
- Fijn grasveld, ruimte voor een droogmolen
- Ruimte voor 2 auto’s aan de voorkant
- Informele paadjes met halfverharding
- Eventueel een beekje of stroompje
- Aan de voorkant een beukenhaag, aan de achterzijde een wintergroene haag
- Mooi schuurtje
- Niet te veel onderhoud
Volledige plantenlijst
- Acer palmatum
- Achillea millefolium ‘Wonderful Wampee’
- Alchemilla mollis
- Aconitum carmichaelii ‘Arendsii’
- Actaea simplex ‘Brunette’
- Agastache ‘Blue Fortune’
- Ajuga reptans
- Alcea rosea-mix
- Allium schoenoprasum
- Amsonia hubrichtii ‘Blue Eyes’
- Anemone hybrida ‘Königin Charlotte’
- Aquilegia vulgaris
- Aquilegia ‘Silver Queen’
- Aster ‘Little Carlow’
- Aster frikartii ‘Mönch’
- Astrantia major ‘Claret’
- Astrantia major ‘Rosa Lee’
- Astrantia major ‘Pink Pride’
- Bergenia ‘Winterglöd’
- Blechnum spicant
- Briza media ‘Limouzi’
- Brunnera macrophylla
- Calamagrostis acutiflora ‘Karl Foerster’
- Calamagrostis brachytricha
- Campanula persicifolia
- Carex morrowii ‘Irish Green’
- Centranthus ruber
- Clematis ‘Apple Blossom’
- Clematis montana
- Clematis ‘Jackmanii Purpurea’
- Cynara cardunculus
- Delphinium wit
- Delphinium roze
- Delphinium blauw
- Dicentra spectabilis, roze
- Dicentra spectabilis ‘Alba’
- Digitalis ferruginea
- Echinacea purpurea
- Echinacea purpurea ‘White Swan’
- Epimedium × youngianum ‘Roseum’
- Erigeron
- Erysimum ‘Bowles’ Mauve’
- Eryngium planum ‘Blaukappe’
- Eupatorium
- Euphorbia x martini
- Foeniculum vulgare ‘Giant Bronze’
- Gaura lindheimeri
- Geum ‘Bell Bank’
- Geranium himalayense ‘Gravetye’
- Geranium ‘Rozanne’
- Hakanonechloa macra
- Helenium ‘Moerheim Beauty’
- Heuchera ‘Palace Purple’
- Imperata cylindrica ‘Red Baron’
- Knautia macedonica
- Lavandula angustifolia ‘Hidcote’
- Lavatera ‘Barnsley Baby’
- Liriope ‘Monroe White’
- Liriope muscari
- Liquidambar
- Lychnis coronaria ‘Alba’
- Lythrum salicaria
- Molinia arundinacea ‘Karl Foerster’
- Molinia caerulea ‘Heidebraut’
- Nandina domestica
- Nepeta
- Paeonia ‘Buckeye Belle’
- Paeonia ‘May Lilac’
- Paeonia ‘Coral Charm’
- Panicum virgatum ‘Squaw’
- Panicum virgatum ‘Northwind’
- Panicum virgatum ‘Rehbraun’
- Pennisetum alopecuroides ‘Hameln’
- Perovskia ‘Blue Spire’
- Persicaria affinis ‘Kabouter’
- Phlox paniculata ‘Blue Evening’
- Phlox ‘Monica Lynden-Bell’
- Rosa ‘New Dawn’
- Rosmarinus officinalis
- Salvia nemorosa ‘Caradonna’
- Salvia officinalis
- Sanguisorba ‘Blackthorn’
- Saxifraga umbrosa ‘Clarence Elliott’
- Sedum ‘Purple Emperor’
- Sesleria autumnalis
- Stipa tenuissima
- Thalictrum ‘Splendide’
- Thymus vulgaris
- Tiarella ‘Spring Symphony’
- Trachelospermum jasminoides
- Verbascum ‘Helen Johnson’
- Verbena bonariensis
- Veronicastrum virginicum ‘Album’
- Veronicastrum virginicum ‘Lavendelturm’
- Wisteria
Bewonder meer tuinvoorbeelden van Tuinatelier Herman & Vermeulen op www.hvtuinontwerp.nl
Lees ook:
- Diervriendelijke en kleurrijke stadstuin
- Tuinontwerp: vlonder boven het water
- Tuinontwerp: op en top strandsfeer
